ताप सर्दीप्रमाणेच, ताप हे देखील शरीरात विदेशी पदार्थांच्या संचयाचे सूचक आहे. ताप म्हणजे निसर्गाला त्या विदेशी पदार्थाला उष्णतेने जाळून नष्ट करायचे असते.
मुख्य लक्षणे खालील आहेत.
– शरीराचे तापमान वाढणे,
– डोळ्यात जडपणा आणि डोक्यात जळजळ होणे,
– अंगात दुखणे, जिभेवर थर जमा होणे.
कारण
खाण्याच्या चुकीच्या सवयी आणि राहणीमानामुळे शरीरात जमा होणारे विदेशी पदार्थ ही कारणे आहेत. अति शारीरिक श्रम, पावसात जास्त वेळ भिजणे इत्यादींमुळेही ताप येऊ शकतो.
उपचार
तापासाठी सर्वोत्तम उपचार म्हणजे उपवास, कोमट किंवा थंड पाण्याचे एनीमा आणि शरीरावर वारंवार थंड पाण्याची पट्टी फिरवणे. थंड सिझर बाथ त्वरीत फायदे देतो. ताप जास्त असल्यास थंड पाण्याची किंवा बर्फाची पट्टी कपाळावर लावावी. पोटावर मातीची पट्टी ठेवल्याने आतड्यांतील उष्णता शोषून घेते आणि थंडावा मिळतो. मातीची पट्टी उपलब्ध नसल्यास पोटावर आणि कपाळावर टॉवेलची थंड पट्टी ठेवावी. तापामध्ये पहिले ३-४ दिवस फक्त ताज्या फळांचा रस पाण्यात मिसळून द्यावा. ताप उतरल्यावरच अन्नाचा वापर करावा. ताप आल्यास चंद्रभेदी, शीतली आणि सीताकरी प्राणायाम सकाळ- संध्याकाळ करावा.